Wat was er aan de hand?
Een isolatiebedrijf onderzoekt of een spouwmuur geschikt is voor isolatie. Alleen schone spouwmuren kunnen worden geïsoleerd. Schone spouwmuren zijn spouwmuren die vrij zijn van vervuiling zoals cementbaarden of bouwpuin.
Door endoscopisch onderzoek wordt op verschillende plekken in de muur een gaatje geboord en wordt vervolgens met een camera in de spouwmuur gekeken en vastgesteld of de spouwmuur vervuild is (lees: geschikt voor isolatie). Dit is een werkmethode die door veel isolatiebedrijven wordt gehanteerd. Tot voor kort in ieder geval.
Naast de vervuiling kunnen in de spouwmuur ook ongenode ‘gasten’ aanwezig zijn, zoals vleermuizen. De vleermuis is een beschermde diersoort. Het isoleren van een spouwmuur waar vleermuizen inzitten is in principe verboden (artikel 3.5 Wnb). Met het uitvoeren van een ecologisch onderzoek kan het isolatiebedrijf onderbouwen dat er geen vleermuizen in de spouwmuur aanwezig waren.
Kortom, spouwmuur isoleren vraagt om ecologisch onderzoek vooraf.
De vleermuis is een beschermde soort
De vleermuis is een beschermde diersoort (artikel 3.5 lid 1 Wnb en bijlage IV Habitatrichtlijn). Dit betekent dat het verboden is om opzettelijk:
- vleermuizen te doden;
- vleermuizen te verstoren;
- de nesten, rust- en verblijfplaatsen van vleermuizen te vernielen.
Zorgplicht natuur
De zorgplicht natuur houdt in dat iedereen voldoende zorg in acht neemt om nadelige gevolgen voor in het wild levende dieren en planten en hun leefgebieden te voorkomen.
Omdat achteraf niet meer vast te stellen is of in de spouwmuur vleermuizen aanwezig waren moet vooraf ecologisch onderzoek worden gedaan. Een eenmalig endoscopisch onderzoek is niet voldoende omdat:
- soms aanwezig bouwafval in de spouwmuur het zicht belemmert;
- niet de hele spouwmuur wordt geïnspecteerd, maar delen van de spouwmuur (steekproefsgewijze inspectie);
- vleermuizen gedurende het jaar meerdere verschillende verblijven hebben.
Met een endoscopisch onderzoek kan dus niet worden uitgesloten dat vleermuizen worden gedood, verstoord en hun rust- of verblijfplaats wordt vernietigd. Een ecologisch onderzoek zal dus uitsluitsel moeten geven. Wordt dit ecologisch onderzoek niet uitgevoerd, dan handelt het bedrijf, maar ook zijn opdrachtgever (de eigenaar en/of bewoner van het huis) in strijd met de zorgplicht uit de Wet natuurbescherming (artikel 1.11 Wnb).
Eerst controleren, dan isoleren
Vertraging in uitvoering isolatiemaatregelen door ecologisch onderzoek naar vleermuizen
Het uitvoeren van ecologisch onderzoek neemt meer tijd in beslag. Zeker als de vleermuis meerdere verblijven in het jaar heeft, zal langer en meer onderzoek nodig zijn om de aanwezigheid van de vleermuis uit te sluiten. Kostbare tijd in tijden waar de energierekening, arbeids- en materiaalkosten rap oplopen.
Alternatief voor ecologisch onderzoek naar vleermuizen
Een alternatief voor het uitvoeren van ecologisch onderzoek is isolatiemaatregelen aan te wijzen als een dwingende reden van openbaar belang. Voor deze maatregelen kan dan alsnog een ontheffing worden verleend.
Wellicht dat de Europese Commissie omwille van de energie-onafhankelijkheid en het drastisch verminderen van CO2-uitstoot voor isolatiemaatregelen eenzelfde regeling kan vaststellen als de Noodverordening hernieuwbare energie.
Tot slot
Informatie over de bescherming van natuurgebieden en bedreigde plant- en diersoorten vindt u ook in onze kennisbank ‘Schulinck Omgevingsrecht‘ en op onze opleiding ‘Actualiteitendag Natuurbeschermingsrecht.’ Hiermee helpen we u op weg bij vragen over dit onderwerp. Voor hulp bij een concrete casus biedt onze helpdesk uitkomst!