De overheid had al langer de wens dit te wijzigen, maar de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep van 30 maart 2023 (ECLI:NL:CRVB:2023:481) noodzaakte tot een snelle ingreep. De CRvB vond namelijk dat deze pgb-zorgverleners niet langer uitgesloten mogen worden van de werknemersverzekeringen.
Hiervoor moet de SVB uit het pgb werkgeverslasten gaan afdragen aan de Belastingdienst. Wat betekent dit voor gemeenten voor het vaststellen van het pgb-tarief in de Wmo en de hoogte daarvan? Ik kan alvast verklappen: gemakkelijker wordt het niet. Duurder wel.
In deze opinie ga ik in op de gevolgen voor pgb's verstrekt in de Wmo 2015, met een klein uitstapje naar de Jeugdwet.
Pgb in Wmo 2015 vanaf 2026 verhoogd. Voor welke pgb-zorgverleners geldt de verandering niet?
De tarieven voor pgb-zorgverlening door een zorginstelling, de zzp’er, de arbeidsovereenkomst voor 4 of meer dagen per week, en met familie in de 1e en 2e graad blijven hetzelfde. Dezelfde zorgovereenkomst, dezelfde tarieven. Goed om in het achterhoofd te houden!
De verandering zit dus alleen in de pgb-ondersteuning op grond van een arbeidsovereenkomst voor minder dan 4 dagen per week.
Wat verandert in het pgb-tarief?
Bij iedereen die in loondienst bij een bedrijf of overheidsinstantie werkt, betaalt de werkgever over het loon premie voor WW, ZW, WIA en Zvw (de werkgeverslasten). Verdient u bijvoorbeeld € 1000 per maand, dan betaalt de werkgever daar bovenop nog ongeveer € 200 aan werkgeverslasten.
Dat gaat nu ook gelden voor deze groep pgb-zorgverleners. En daarmee ontstaat een verschil tussen het uurloon voor de zorgverlener, en het pgb-uurtarief waaruit de pgb-houder zowel het loon als de werkgeverslasten moet betalen.
Helemaal nieuw is dat niet. Ook bij zorgverleners die 4 of meer dagen per week werken, is er een verschil tussen uurloon en pgb-tarief, want daar is altijd al sprake van werkgeverslasten. Weten consulenten dat? Wij krijgen er in de Helpdesk gek genoeg nooit vragen over.
Let op: tekst loopt door onder afbeelding
Is het in Wmo-beleid vastgestelde pgb-tarief nog voldoende?
Gemeenten leggen in de Verordening de wijze van berekenen van het pgb-tarief vast. Dat kan bij begeleiding en hulp bij huishouden op verschillende manieren:
- Aan de hand van het uurloon uit de CAO VVT
- Op andere wijze, bijvoorbeeld een percentage van het natura-tarief of een ander vast bedrag
CAO VVT
Gemeenten waar het pgb-tarief gelijk is aan het uurloon uit de CAO VVT, moeten het tarief verhogen. Waarom? Uit de uitspraak CRvB 16-8-2023, ECLI:NL:CRVB:2023:1394 blijkt dat het uurloon voor een pgb-zorgverlener in het sociale netwerk tenminste het uurloon uit de CAO VVT moet bedragen. Dat is niet meer het geval als de SVB uit het tarief (= uurloon) eerst de werkgeverslasten betaalt, en de rest als loon uitbetaalt.
Andere berekening
Bij elke andere berekening van het pgb-tarief moet de gemeente controleren of het budget hoog genoeg is. Na aftrek van de werkgeverslasten moet in ieder geval voldoende overblijven voor een uurloon ter hoogte van de CAO VVT. Want dat heeft de CRvB als absolute ondergrens geformuleerd.
gemeenten doen er goed aan extra geld voor het pgb in de Wmo 2015 te reserveren
Jeugdwet
Voor pgb’s onder de Jeugdwet in het sociale netwerk is het minimumloon (nog) voldoende, de CRvB heeft nog niet bepaald dat dat hoger moet zijn. Voor het minimumloon geldt zeker dat het pgb-tarief moet bestaan uit het uurloon plus de werkgeverslasten. Betaal je die uit het loon, dan is het bedrag dat overblijft voor het loon van de zorgverlener lager dan het minimumloon. Dat is in strijd met de Wet Minimumloon en minimumvakantiebijslag.
Overigens is de impact van de verhoging onder de Jeugdwet voor de gemeente waarschijnlijk kleiner, nu ouders vaak de zorg verlenen. Daarvoor geldt de verhoging met werkgeverslasten immers niet.
Twee tarieven werkgeverslasten
Ik zei al dat het niet alleen duurder, maar ook wat ingewikkelder wordt. Er zijn namelijk twee tarieven voor de werkgeverslasten. In 2025 zijn deze 17,71 en 22,71%, voor 2026 zijn ze nog niet bekend.
Het lage tarief geldt als de arbeidsovereenkomst aan 3 voorwaarden voldoet:
- Schriftelijk vastgelegd
- De pgb-zorgverlener is voor onbepaalde tijd in dienst
- De pgb-houder en zorgverlener hebben een vast aantal uren per week of per maand afgesproken
Voldoet de arbeidsovereenkomst niet aan deze voorwaarden, dan geldt het hoge tarief. En in bepaalde situaties is achteraf in plaats van het lage, toch het hoge tarief van toepassing. Bijvoorbeeld als de arbeidsovereenkomst binnen 2 maanden eindigt. Volgt u mij nog?
verhoging: ja/nee, tarief: hoog/laag
Stappen bij toekennen van het verhoogde pgb-tarief in 2026
Een cliënt doet in 2026 een aanvraag voor begeleiding door zijn sociale netwerk. Welke stappen moet de Wmo-consulent dan doorlopen?
- Eerst onderzoekt de consulent of de zorgverlener een familielid in de 1e of 2e graad is (want dan is er geen arbeidsovereenkomst, en dus geen werkgeverslasten).
- Zo niet, dan bepaalt hij vervolgens of het hoge dan wel lage tarief voor de werkgeverslasten van toepassing is.
- Daarna kan de consulent het pgb-tarief en het uurloon vaststellen. Een rekenmachine en onze handige Rekentool, waarin we de werkgeverslasten inmiddels hebben opgenomen, zijn daarbij geen overbodige luxe.
- En tenslotte legt de consulent dit vast in de beschikking. Daarbij legt hij uit waarom het pgb-uurtarief hoger is dan het uurloon. Het moet voor de cliënt overduidelijk zijn dat hij zijn zorgverlener het uurloon kan betalen, en niet het pgb-uurtarief.
Vooral punt 2 wordt een uitdaging. Op dit moment vullen pgb-houder en zorgverlener de zorgovereenkomst in na toekenning van het pgb. Straks moet de consulent al voor de toekenning van het pgb weten of aan de voorwaarden voor het lage tarief wordt voldaan. Hoe doet de consulent dat? Zelf de voorwaarden toetsen? Een voorbeeld-overeenkomst laten invullen?
Had ik al gezegd dat het pgb-tarief in de Wmo niet alleen hoger wordt, maar de vaststelling ook ingewikkelder? Het is aan de SVB en VNG om de komende maanden een simpel proces in te richten om de betaling van de juiste tarieven en uurlonen te waarborgen!
Nu al vragen?
- In de Kennisbank Wmo gaan we op de pagina De wijziging van het pgb-tarief in verband met werkgeverslasten uitgebreider in op de wijzigingen.
- Weten of de gemeente lopende indicaties moet wijzigen? En de Verordening? Zie de pagina Praktisch: tips, verordening, lopende indicaties
- In de Rekentool pgb sociaal netwerk hbh en begeleiding hebben we de werkgeverslasten als optie opgenomen
- Andere of aanvullende vragen: deze kunt u stellen in de Helpdesk.