Op 6 februari 2018 was ik op een kennisbijeenkomst voor schuldhulpverleners van ‘Schouders eronder’. Een leerzame dag met voordrachten van een paar grote schuldeisers, CJIB en UWV, en met een voordracht van Bureau Wsnp.
Maar het begon met de vertoning van de documentaire ‘Vergeef me mijn schulden’ in aanwezigheid van de regisseur, Ingeborg Jansen. Die documentaire gaat over mensen met (torenhoge) schulden die hopen via de rechter voor schuldsanering (Wsnp) in aanmerking te komen. Na afloop van de vertoning volgde een nabespreking onder leiding van ‘Schouders eronder-gangmaker’ Henk Kinds. En tijdens die nabespreking werd me één ding pijnlijk duidelijk: het is verre van gebruikelijk dat een (gemeentelijke) schuldhulpverlener meegaat naar de Wsnp-zitting. Dat bleek deels te wijten aan onderbezetting.
Hoe jammer! Wat een gemiste kansen die voor het oprapen liggen!
Een toelating tot de Wsnp wordt doorgaans toch gezien als een oplossing voor schuldproblemen. Ik ben ervan overtuigd dat de meesten die voor de Wsnp-rechter staan een grotere kans hebben op toelating tot de Wsnp als zij worden bijgestaan door een professional. Een professional kan iemand voorbereiden op de zitting en hem (morele) steun geven. Zo kan bijvoorbeeld voorkomen worden dat de verzoeker de rechter in de rede valt met een brutaal “Als u me even wilt laten uitpraten…”. Een hilarisch moment natuurlijk voor de kijkers van de documentaire, maar een rechter is daar toch meestal niet van gediend, zij het dat hij zijn toelatingsbeslissing hier natuurlijk niet van zal laten afhangen. Belangrijker is dat met een goede voorbereiding op de zitting kan worden voorkomen dat iemand allerlei uitlatingen doet en gedrag vertoont welke kunnen duiden op een gesteldheid die, op zijn zachtst gezegd, niet pleiten voor toelating tot de Wsnp. Natuurlijk, de rechter heeft zijn oordeel meestal al in belangrijke mate gevormd op basis van het dossier, maar informatie en waarneming op de zitting kan zijn oordeel zeker ten gunste van verzoeker bijstellen.
In een ander opiniestuk sprak ik over schuldhulpverlening Deluxe – nét dat stapje extra. Maar van meegaan naar een Wsnp-zitting vind ik toch dat het hoort in het standaard takenpakket van op zijn minst één schuldhulpverlener binnen de gemeentelijke organisatie. De kansen op toelating tot de Wsnp kunnen immers worden vergroot met relatief weinig inspanning. Zeker als de gemeente afspraken met de rechtbank zou kunnen maken over het clusteren van Wsnp-zittingen van meer inwoners op één en dezelfde zittingsdag. Zet uw gemeente haar schouders hieronder?