Groningen (inclusief het nabijgelegen Ten Boer), Wageningen, Tilburg en Deventer gaan als eerste gemeenten twee jaar experimenteren met de regels. Ongeveer 2400 uitkeringsgerechtigden doen hier mee aan de proef. In de zomer wordt naar verwachting duidelijk of ook Utrecht en een aantal buurgemeenten, Amsterdam en Nijmegen het groene licht krijgen. Dan zal het aantal deelnemers verdubbelen.
Het onderzoek kan betekenen dat mensen in de bijstand minder regels hoeven te volgen. Zo kan de sollicitatieplicht worden beperkt. Anderen krijgen juist veel meer begeleiding. Ook kan het bijvoorbeeld zijn dat er minder wordt gekort op de uitkering als er inkomsten uit werk zijn. De proef moet duidelijk maken met welke aanpak de meeste mensen weer aan de slag komen.
Bijstandsgerechtigden nemen op vrijwillige basis deel aan de onderzoeken.
Staatssecretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaken) tekende maandagmorgen in Groningen de overeenkomst waarmee de stad met het experiment aan de slag kan. Het kabinet besloot vorig jaar zomer dat maximaal 25 gemeenten mogen deelnemen aan de experimenten. In totaal mogen ruim 18.000 mensen meedoen aan het experiment.
Onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) liet zien dat in 2014 iets meer dan de helft van de bijstandsgerechtigden (54 procent) een baan wilde. Voor de meesten is ziekte de belangrijkste reden om buiten het arbeidsproces te blijven.