Concrete plannen om de jeugdzorg te verbeteren ontbreken nog en daarom hebben sommige gemeenten besloten om zelf in actie te komen. Zo zeggen de gemeenten Zutphen en Zwijndrecht dat ze de aanpak in de jeugdzorg compleet veranderd hebben, terwijl ze wachten op landelijke beslissingen. Donderdagavond debatteerde de Tweede Kamer over het jeugdbeleid.

Zutphen gaat vanaf 1 mei een “partnerschap” van vier jaar aan met de grootste jeugdhulporganisaties en de gemeente. “Daarmee is er vier jaar lang genoeg geld beschikbaar voor de lichte jeugdhulp”, legt wethouder Jasper Bloem van de gemeente uit. “We halen de prikkel van marktwerking uit de jeugdzorg voor rust en duidelijkheid.”

Met dit vaste bedrag weten de organisaties hoeveel personeel ze aan kunnen nemen en kunnen ze een aantal jaar in de toekomst kijken, zegt Bloem. Het is ook de bedoeling dat kinderen niet telkens een nieuwe indicatie nodig hebben voor jeugdhulp. “Zo kunnen we makkelijker schakelen en blijven kinderen niet te lang doormodderen”, aldus Bloem.

De wethouder van Zwijndrecht vertelt hoe die gemeente de laatste jaren de regie van de jeugdzorg volledig naar zich heeft toegetrokken. “Daarmee is er voor gezinnen één aanspreekpunt”, aldus Ronald de Meij. “We bemoeien ons met alles. Armoede, echtscheidingen, problemen met wonen en problemen van ouders zijn in vrijwel alle gevallen de reden dat jeugdzorg nodig is. We willen deze onderliggende problemen nu echt aanpakken.” Zutphen zegt hier ook mee bezig te zijn.

Gemeenten zijn de aangewezen partij voor deze regierol, vindt De Meij. “Wij weten welke instanties er in onze regio zijn”, zegt de wethouder. “Ook kunnen we democratisch afgerekend worden als het niet goed gaat.” Zwijndrecht heeft er volgens De Meij voor gezorgd dat sommige problemen veel goedkoper – “en beter” – zijn opgelost dan eerder.

Maar het geld is wel een probleem, zeggen de wethouders van Zwijndrecht en Zutphen allebei. Bloem hoopt dat de rijksoverheid zo snel mogelijk afspraken maakt over een landelijk vastgesteld tarief in de jeugdzorg. Verder is het voor de gemeente Zutphen onduidelijk of er voldoende geld komt voor de jeugdhulp die nodig is.

De Meij zegt dat de problematiek na de coronacrisis zwaarder is geworden. Ook zijn er probleemwijken in Zwijndrecht, waar de middelgrote gemeente niet genoeg geld voor krijgt om daadwerkelijk de mensen in de wijk te helpen, aldus De Meij.