De Miljoenennota en de Rijksbegroting voor het Ministerie van VWS 2023 zijn op Prinsjesdag bekendgemaakt. Daarin is veel aandacht voor de hervormingsagenda jeugd.

Hervormingsagenda jeugd

Het Rijk en de VNG geven in 2023 uitvoering aan het opstellen van de Hervormingsagenda Jeugd. Dit doen zij in samenwerking met aanbieders, professionals en cliënten. Hierbij hanteren zij de volgende vijf principes:

  1. Passende zorg is beschikbaar en moet altijd beschikbaar zijn voor de meest kwetsbare kinderen en jongeren
    Hiervoor gaat het ministerie de regionale samenwerking en inkoop van specialistische zorg verplichten. In het toekomstscenario verbeteren ze samen met het ministerie van JenV de jeugdbeschermingsketen, door deze meer gezinsgericht, eenvoudig en transparant in te richten.
  2. Het versterken van de veerkracht van kinderen en gezinnen in hun dagelijkse leven
    Door inzet op collectieve laagdrempelige voorzieningen in het normale leven van kinderen thuis, in de wijk en op school. En op stevige lokale teams die zelf ondersteuning/zorg leveren. Het ministerie gaat een duidelijk beeld schetsen van hoe deze teams eruit moeten zien. Om een onnodig beroep op jeugdzorg terug te dringen en de jeugdzorg financieel houdbaar te maken wordt de reikwijdte van de jeugdhulpplicht beperkt.
  3. Minder marktwerking, meer samenwerking en betere inkoop van zorg
    VWS stuurt op goede inkoopprocedures, afspraken, en verantwoording, schrijft voor hoe transparante en reële tarieven tot stand komen, pakt excessieve winsten aan en vermindert de administratie voor zorgverleners, gemeenten en aanbieders.
  4. Verbetering van kwaliteit en effectiviteit van jeugdzorg
    Door het ontwikkelen van eenduidige kwaliteitskaders en zorg die bewezen niet effectief is uit te sluiten. Behandelingen waarvan we de effectiviteit nog niet weten worden nader onderzocht. 
  5. Betere samenwerking in het sociaal domein
    Bij vragen van gezinnen is jeugdhulp niet altijd het goede antwoord. Er wordt daarom breder bekeken wat nodig is. 

Stoppen gesloten jeugdhulp

Het kabinet wil het gebruik van gesloten jeugdhulp verminderen en meer gezinsachtige, kleinschalige voorzieningen stimuleren voor jeugdigen die uit huis worden geplaatst. Samen met aanbieders en gemeenten wordt in 2023 uitvoering gegeven aan het plan om door betere zorg en onderwijs te kunnen stoppen met de gesloten jeugdhulp.

Financiën

De hervormingen van de jeugdzorg moeten leiden tot een beheersing van de uitgaven voor jeugdzorg. Het kabinet stelt voor 2023 incidenteel € 1,454 miljard extra beschikbaar voor de jeugdzorg. Hierbij gaat het kabinet er vanuit dat gemeenten inzetten op besparingsmaatregelen voor een bedrag van € 374 miljoen op de jeugdzorguitgaven in 2023.

Vooruitlopend op de verdere invulling van de hervormingsagenda Jeugd is € 9 miljoen uit de extra middelen voor jeugdzorg in 2023 overgeheveld naar de VWS begroting 2023. Deze € 9 miljoen is bedoeld voor de uitvoering van de hervormingsagenda in 2023. Besteding vindt plaats in overleg met de VNG.

Toekomst jeugdbescherming

In de Rijksbegroting voor het ministerie van Justitie en Veiligheid 2023 staat dat met het ‘Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming’ wordt gewerkt aan het verbeteren en vereenvoudigen van de jeugdbeschermingsketen. Om de rechten van kinderen en hun ouders beter gestalte te geven zijn in 2022 vier concrete voorstellen gedaan, die in 2023 worden uitgewerkt:

  1. Het verbeteren van het feitenonderzoek;
  2. Het toetsen van het perspectiefbesluit door de kinderrechter;
  3. Procesbegeleiding voor ouders en kinderen bij uithuisplaatsing;
  4. Afhandeling van klachten verbeteren.

Om de wachttijden bij de gecertificeerde instellingen (GI’s) en de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) terug te dringen, is personeel nodig. Het ministerie zet in op een arbeidsmarktaanpak om personeel te behouden en aan te trekken.