Het aantal dakloze mensen in Nederland is onaanvaardbaar hoog en tevens hoger dan de nieuwste schatting van het CBS. Dat zegt Valente, de branchevereniging van organisaties die onder meer hulp bieden aan daklozen, en wordt onderschreven door zorgorganisatie HVO-Querido. Volgens de nieuwste schatting waren in 2023 bijna 30.600 mensen in Nederland dakloos, een stijging van 4000 ten opzichte van 2022. Mensen jonger dan 18 en ouder dan 65 worden volgens het CBS niet meegenomen in de schatting omdat zij door hun leeftijd niet kunnen voorkomen in het bijstandsregister.
Valente en HVO-Querido herkennen zich in de stijging, die door het CBS overigens een stabilisatie wordt genoemd met het oog op onzekerheidsmarges. “Het werkelijke aantal dakloze mensen is veel groter”, zegt Valente. Directeur Esmé Wiegman ziet vaker arbeidsmigranten en mensen van wie wordt gezegd dat ze zelfredzaam zijn. “Die hebben een vast inkomen, maar komen bijvoorbeeld door een scheiding op straat te staan en kunnen geen betaalbare huisvesting vinden.”
“We zien ook meer jongeren en ouderen die dakloos zijn en die nu niet worden meegerekend”, zegt Jessica Wesselius, lid van de raad van bestuur van HVO-Querido, een organisatie die onder meer daklozen ondersteunt in de regio Amsterdam. Wesselius ziet bovendien de conditie van dakloze mensen achteruitgaan. “Mensen komen slechter bij ons de opvang in. We zien meer psychiatrische klachten en mensen zijn er fysiek ook slechter aan toe.”
Wesselius is blij met het Nationaal Actieplan Dakloosheid, dat demissionair staatssecretaris Maarten van Ooijen eind 2022 lanceerde. Daarin zetten verschillende ministeries, gemeenten, zorgpartijen en woningcorporaties zich in om dakloosheid te voorkomen. “Desondanks blijft het een veelkoppig monster.”
Volgens Valente maakt het gebrek aan betrouwbare informatie het voor gemeenten “onmogelijk” beleid te voeren met een objectieve onderbouwing. Het CBS maakt nu een schatting van het aantal dakloze mensen, terwijl Valente wil dat geteld wordt. Vorig jaar wezen tellingen in Brabant uit dat ook veel jongeren, vrouwen en kinderen dakloos zijn. “Vrouwen en kinderen zie je vaak niet in de gemeenschappelijke opvang”, aldus directeur Wiegman. Volgens de branchevereniging hebben gemeenten deze informatie nodig om afspraken met woningcorporaties te maken. Valente werkt samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), het ministerie van VWS en het CBS aan een nieuwe Monitor Dakloosheid.