Afspraken bestuurlijk overleg 3e monitor abonnementstarief

Wmo

De resultaten van de derde monitor van het abonnementstarief in de Wmo zijn bekend. De uitkomsten van de monitor (het kwantitatieve deel op basis van CBS-cijfers) over 2020 zijn in de lijn der verwachtingen: de kosten van het abonnementstarief  zijn  verder toegenomen.

De VNG had op 7 oktober een bestuurlijk overleg met demissionair minister De Jonge (VWS) over de uitkomst van de monitor.

Stijging uitgaven zet door, maatregelen zijn nodig

De kosten blijven, met een schatting van € 309 miljoen (bestaande uit € 209 miljoen door de aanzuigende werking en € 100 miljoen aan gederfde inkomsten eigen bijdrage) voor 2020 (inclusief indexering), nog net binnen de VWS-raming ten tijde van het regeerakkoord. Het CPB had toen (in 2017) de kosten berekend op € 290 miljoen. De verwachting van zowel de VNG als het ministerie van VWS is dat de raming in 2021 wordt overschreden. Minister de Jonge liet in het bestuurlijk overleg met de VNG weten dat er maatregelen nodig zijn nu de groei doorzet. Het kan daarbij zowel gaan om verdere financiële compensatie als om inhoudelijke/beleidsmatige maatregelen in de Wmo (of een combinatie daarvan).

Stop de cofinanciering

In het vinden van de oplossing blijft de VNG zich nadrukkelijk verzetten tegen de huidige wijze waarop het rijk een deel van de compensatie nog steeds via het accres ‘regelt’. (Naast de € 145 miljoen die het rijk per 2019 wel al aan het gemeentefonds heeft toegevoegd.)

Voorstellen voor formatietafel

De VNG heeft nu met VWS afgesproken om op korte termijn concrete voorstellen verder uit te werken voor de formatietafel. Het gaat dan vooral om aanvullende compensatie voor gemeenten, dit in afwachting van beleidsinhoudelijke maatregelen voor het abonnementstarief die gemeenten meer sturing geven bij de toegang. Deze laatste vragen meer tijd, daarom is het van belang dat – in afwachting van maatregelen – gemeenten alsnog volledig worden gecompenseerd. Beide beslissingen moeten door het nieuwe kabinet worden genomen. De VNG werkt de komende periode in afstemming met de commissie ZJO en een gemeentelijke delegatie de inzet voor de formatietafel verder uit.

Kwalitatief deel van de monitor

Cliënten zijn over het algemeen tevreden met het abonnementstarief, zo blijkt uit het kwalitatieve onderdeel van de monitor. Naast het financiële voordeel voor de midden- en hogere inkomens wordt de eenvoud en voorspelbaarheid genoemd als positief punt. Het draagvlak onder gemeenten blijft laag, meer gemeenten nemen maatregelen om de uitgaven in de Wmo te beperken. Op basis van het diepteonderzoek zien we vaker terug dat cliënten begrip hebben voor gemeenten die zoekende zijn naar handvatten om de stijgende kosten het hoofd te bieden, al hebben zij ook zorgen over wat het voor henzelf gaat betekenen.

Meer informatie

Download via Rijksoverheid.nl:

Achtergrond

Al vanaf de introductie van de invoering van het abonnementstarief verzetten gemeenten zich tegen de inkomensonafhankelijke eigen bijdrage, omdat het rijk daar volgende de VNG onvoldoende middelen tegenoverstelt en deze werkwijze geheel indruist tegen de uitgangspunten van de Wmo. Om de omvang van effecten van het abonnementstarief in kaart te brengen, ontwierp VWS met de VNG en cliëntenorganisaties bij de start van het abonnementstarief een monitor die jaarlijks wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau Significant.