Natuurorganisaties vinden dat de overheid boeren een zo goed mogelijk perspectief moet bieden. Regelingen om te stoppen met veehouderijen moeten volgens hen “echt woest aantrekkelijk” worden gemaakt. Ook zou het kabinet moeten kijken naar subsidies voor boeren die een doorstart willen maken met andere activiteiten, schrijven Natuur & Milieu, Natuurmonumenten, LandschappenNL en Vogelbescherming in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer. Die debatteert donderdag over de stikstofplannen waar minister Christianne van der Wal onlangs een eerste opzet van presenteerde.
Als alternatieve verdienmodellen voor boeren noemen de organisaties “natuurbouw, recreatie of houtbouw”. Over het perspectief voor de boer is landbouwminister Henk Staghouwer volgens de organisaties echter “nog erg onduidelijk en vaag”. Ze zouden graag “duidelijke beleidsrichtingen, normeringen, heffingen en subsidies” zien.
Volgens RIVM-cijfers is de veehouderij verantwoordelijk voor het overgrote deel van de ammoniakuitstoot in Nederland. Ammoniak is een van de stikstofverbindingen waarvan het kabinet de uitstoot drastisch wil verlagen, omdat te hoge concentraties schadelijk zijn voor de natuur.
Behalve ammoniak gaat het in de stikstofdiscussie om stikstofoxiden. Die komen vooral van het verkeer en van de industrie. Tijdens het boerenprotest van woensdag klonk vaak de klacht dat vooral de landbouw wordt aangepakt. Volgens het kabinet moet de uitstoot van andere sectoren echter net zo goed omlaag. Sectoren moeten een “evenredige bijdrage leveren”, schreef Van der Wal daarover. In de komende maanden wil het kabinet daar “concreter invulling aan geven”. Uiterlijk begin 2023 wil het kabinet de stikstofdoelen voor de industrie- en mobiliteitssector vaststellen.
De natuurclubs zijn zeer kritisch over de timing. Dat het kabinet eerst met landbouwplannen komt, “ondermijnt het draagvlak dat we met zijn allen aan deze opgave moeten werken”. Het zou volgens de organisaties “goed zijn als het kabinet de stikstofdoelen voor deze andere sectoren naar voren haalt, en generiek beleid op het gebied van stikstof sneller aankondigt”.
Dat de uitstoot omlaag moet, is wel onontkoombaar, vinden de opstellers van de brief. Ze spreken van “een harde juridische werkelijkheid”. Maar er is volgens Natuur & Milieu en de andere organisaties “geen andere mogelijkheid meer om de zwaar aangetaste natuur van Nederland te herstellen”.