Het lukt de provincie Limburg op dit moment niet om ongewenste onttrekkingen van grondwater rond de Peelvenen tegen te houden. Om te kunnen optreden tegen het zonder vergunning oppompen van water door bedrijven en agrariërs moet de provincie kunnen uitleggen wat de negatieve effecten van alle losse onttrekkingen op de natuur zijn, schrijft het college in antwoord op vragen van GroenLinks in Limburg. De data daarvoor ontbreken op dit moment.
De Peelvenen is een verzamelnaam voor meerdere Natura 2000-gebieden in Noord-Limburg en het oosten van Brabant. De natuur van die gebieden is verdroogd. Bedrijven en agrariërs in de omgeving gebruiken grondwater om bijvoorbeeld akkers te besproeien als er weinig regen valt. Dat mocht lange tijd zonder dat daarvoor een vergunning nodig was.
Omdat het oppompen van water bijdraagt aan de verdroging van de natuur, besloten de provincies in 2022 die praktijk niet langer toe te staan zonder vergunning. Het blijkt echter moeilijk om bedrijven en agrariërs ook echt te dwingen om te stoppen met het onttrekken van water. Om dat te kunnen doen, moeten de provincies per geval kunnen aantonen wat de negatieve effecten op de natuur zijn. De analyse van die effecten kost tijd, stelt Limburg. Sterker nog: het college betwijfelt of de analyses wel voldoende zijn om bedrijven en agrariërs te dwingen tot stoppen met de grondwateronttrekkingen.
Het gevolg van deze “klem”, zoals de provincie het omschrijft, kan zijn dat de natuur van de Peelvenen verder verslechtert. “De economische consequentie is dat de agrarische bedrijvigheid voorlopig nog gebruik kan blijven maken van grondwater om ook bij droogte de gewasgroei te bevorderen”, voegt de provincie daar nog aan toe.
Om in de tussentijd toch iets te kunnen doen voor de natuur, hebben Limburg en Brabant samen met de betrokken waterschappen een ‘intentieovereenkomst’ gesloten. Daarmee proberen de overheden de landbouw te stimuleren tot het nemen van “transitiemaatregelen”, zodat minder water nodig is.