ProRail en Rijkswaterstaat zijn in voorbereiding op de komst van de Omgevingswet druk bezig met het digitaliseren van informatie om kaarten te maken waarop onder andere staat aangegeven waar beperkingen gelden voor activiteiten.

Bijvoorbeeld vanwege de aanwezigheid van een spoorwegovergang, een brug of een snelweg. Deze kaarten worden gepubliceerd in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en zijn dan voor iedereen toegankelijk via het Omgevingsloket. Een gesprek met Frank Steur van ProRail en Lisa ten Brug van Rijkswaterstaat over de digitaliseringsoperatie.

‘Het kaartmateriaal heeft een juridische status’, vertelt Lisa ten Brug, projectleider geometrie Omgevingswet bij Rijkswaterstaat. ‘Het maakt duidelijk welke regels er op een bepaalde plek gelden en of er – voor het bouwen van een schuur bijvoorbeeld, of het plaatsen van een reclamezuil – een vergunning moet worden aangevraagd. Een van de uitgangspunten van de Omgevingswet is dat de dienstverlening van de overheid richting burger en initiatiefnemer verbetert. Via zo’n digitaal platform is in één keer duidelijk wat kan en mag.’ Frank Steur, adviseur geo-informatie bij ProRail, haakt aan: ’Bovendien moet een initiatiefnemer nu vaak verschillende partijen langs om dingen te regelen. Onder de Omgevingswet dien je straks één aanvraag in en hoef je in de meeste gevallen niet meer langs verschillende bevoegd gezagen.’

Kaartmateriaal en beslisboom

In het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) wordt het digitale kaartmateriaal gecombineerd met een beslisboom (vragenlijst) waarmee een initiatiefnemer antwoord krijgt op de vraag of hij wel of niet een vergunning moet aanvragen. Steur: ‘Een initiatiefnemer die iets wil bouwen moet bijvoorbeeld aangeven hoe hoog het bouwwerk wordt. En als dat bouwwerk bijvoorbeeld lager is dan één meter hoeft hij – afhankelijk van de regels die daar gelden – geen vergunning aan te vragen, maar voor een hoger bouwwerk wel. Wij leveren kaarten aan die – in combinatie met die beslisboom – duidelijk maken waar een initiatiefnemer aan toe is en wanneer hij bijvoorbeeld met ons in overleg moet. Het grote voordeel van digitaal kaartmateriaal in het DSO is dus dat het de initiatiefnemer gemakkelijker wordt gemaakt bij een vergunningaanvraag. Daarnaast leidt digitalisering tot meer efficiëntie bij het afhandelen van aanvragen. Dat is een voordeel voor de eigen organisatie, maar ook voor initiatiefnemers.’

‘Intern werken vergunningverleners bij ons nu met een formulier waarop een initiatiefnemer aangeeft wat hij op een bepaalde locatie wil gaan doen’, vervolgt Steur. ‘De vergunningverlener moet dan eerst gaan zoeken waar die locatie precies ligt en wat daar wel en niet is toegestaan. Straks is direct duidelijk om welke locatie het gaat en welke regels er gelden. Een vergunningverlener kan dan sneller een oordeel geven. Voor een initiatiefnemer is het dan sneller duidelijk waar hij aan toe is.’

Kaarten maken wetteksten concreet

Een mooie eigenschap van het digitale kaartmateriaal is dat het bijdraagt aan het concretiseren van abstracte wetteksten. Steur: ‘Een bedrijf in een haven ziet bijvoorbeeld precies tot welke afstand van het spoor containers geplaatst mogen worden. Dat ruimtelijke overzicht maakt de situatie veel beter duidelijk dan een paar regels op papier. Kaarten maken daarmee heel aanschouwelijk wat een wetsregel in de praktijk betekent.’ Ten Brug: ‘Dat geldt niet alleen voor initiatiefnemers. Het is voor de mensen in onze eigen organisatie ook heel prettig om het eigen areaal in kaart te brengen, gekoppeld aan de nieuwe regels. Het wordt zo snel duidelijk wat de wet betekent voor ontwikkelingen die in dat areaal plaatsvinden. Voor de leesbaarheid van het digitale kaartmateriaal is bij het maken van de kaarten het gebruikersperspectief een belangrijk uitgangspunt. We voorkomen dat we dingen opnemen waar mensen door in de war kunnen raken. Ook een leek moet het kaartmateriaal kunnen lezen.’

Meer informatie

Interview ‘Digitalisering kaartmateriaal beperkingengebieden’