Met het financieringstekort in 2024 is de totale netto schuld van de Nederlandse gemeenten opgelopen van € 31,9 miljard naar € 34,2 miljard. Daarmee komt de netto schuld van gemeenten eind 2024 uit op € 1.896 per inwoner.
Het financieringstekort kan worden ontleed in € 4.529 miljoen netto-investeringen, een positief exploitatieresultaat van € 1.889 miljoen, waarmee een deel van de netto-investeringen is betaald, en overige balansmutaties van € 379 miljoen.
Opendata IV-3 Jaarrekeningen 2024
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de eerste plaatsing van de open data IV-3 jaarrekeningen 2024 gepubliceerd. Hierin ontbreken nog de cijfers van 14 van de in totaal 342 gemeenten, deze worden bij de tweede plaatsing toegevoegd. Voor dit bericht zijn de uitkomsten voor deze gemeenten geschat.
Investeringen
De omvang van de (im-)materiële vaste activa (wegen, bruggen, riolering, gebouwen, vuilniswagens, etc.) op de gemeentebalansen is in 2024 met 5,8% gegroeid. De bevolkingsgroei bedroeg 0,45% en de prijsontwikkeling van de bruto overheidsinvesteringen 3,9%. Met dit niveau aan netto-investeringen van gemeenten (= investeringsuitgaven minus afschrijvingslasten) is er voor het eerst sinds lange tijd sprake van een reële groei (1,4%) van de kapitaalgoederenvoorraad per inwoner. In een lange reeks voorgaande jaren tot en met 2022 daalde deze voorraad fors. In 2023 kromp de kapitaalgoederenvoorraad in reële termen licht.
Financieringstekort
Over het jaar 2024 bedroeg het positief exploitatieresultaat € 1.889 miljoen. Deze middelen zijn ingezet voor het financieren van de netto-investeringen (inclusief mutatie voorraden) van € 4.529 miljoen. Daarnaast resteert door de netto-investeringen dus een financieringstekort, waarvoor gemeenten geld leenden. Samen met de mutatie van kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen (+ € 140 miljoen) en de mutatie van de voorzieningen voor voorziene kosten (+ € 519 miljoen) was dit financieringstekort in 2024 € 2.255 miljoen, ofwel € 125 per inwoner.
Uitgedrukt in procenten van het bruto binnenlands product (bbp) bedraagt het financieringstekort 0,20%. Dat blijft binnen de ruimte van 0,34% van het bbp die de Europese begrotingsregels gemeenten toestaan.
Netto schuld
Door het financieringstekort van € 2.255 miljoen is de netto schuld van gemeenten in 2024 opgelopen van € 31,9 miljard naar € 34,2 miljard. Daarmee bedraagt de netto schuld van gemeenten € 1.896 per inwoner. Er zijn 9 gemeenten die hier met een netto schuld van meer dan € 5.000 per inwoner flink bovenuit steken, en 53 gemeenten die per saldo geen schulden hebben.
Door de positieve netto-investeringen nam het balanstotaal toe. Tegelijkertijd liep de schuld op, waardoor de solvabiliteit van gemeenten eind 2024 uitkwam op 39,4%. Dit is een kleine verslechtering ten opzichte van eind 2023 toen de solvabiliteit 39,6% bedroeg. Op individueel niveau hebben 24 gemeenten een solvabiliteit lager dan 20%. Er zijn geen gemeenten met een solvabiliteit onder de 10%.