De ChristenUnie komt vrijdag met een initiatiefwet, die ervoor moet zorgen dat gemeenten in schrijnende situaties geen boete meer op hoeven te leggen als iemand niet volledig aan de informatieplicht van de bijstand heeft voldaan. Aanleiding is de kwestie rondom de vrouw met een bijstandsuitkering die boodschappen kreeg van haar moeder en daarom ruim 7000 euro moest terugbetalen.
De vrouw had volgens de inlichtingenplicht moeten doorgeven dat ze boodschappen kreeg van haar moeder. Omdat ze dat niet had gedaan, moest ze alle ontvangen bijstand terugbetalen. De Tweede Kamer reageerde verontwaardigd. De gemeente Wijdemeren, waar de vrouw woont, heeft inmiddels aangegeven nog eens te kijken naar de zaak.
Naar aanleiding van de kwestie schreef de ChristenUnie in anderhalve week tijd een wetsvoorstel, dat vrijdag wordt aangemeld bij de Tweede Kamer. Kern van het wetsvoorstel is dat gemeenten niet meer wettelijk verplicht zijn om een boete op te leggen of geld terug te vorderen bij schending van de inlichtingenplicht, aldus de partij. “Gemeenten krijgen de ruimte om daar een afweging in te maken, met oog voor de specifieke situatie. Boetes en terugvordering blijven mogelijk in het geval van bewuste fraude, maar de gemeente kan daar na aanname van het wetsvoorstel per situatie een besluit over nemen.”
Volgens ChristenUnie-Kamerlid Eppo Bruins staat het voorbeeld uit Wijdemeren niet op zichzelf. “De Participatiewet pakt te vaak hardvochtig uit voor mensen in schrijnende situaties. Het systeem wint het van de menselijkheid, waar juist de mens centraal zou moeten staan.” Met het wetsvoorstel wil Bruins dat er uiteindelijk meer ruimte komt voor het helpen van mensen in de bijstand door vrienden, vrijwilligers of familie.
Staatssecretaris Bas van ’t Wout (Sociale Zaken) sluit niet uit dat de plicht voor een boete of terugvordering van tafel gaat. “Ik zie ook wel dingen voorbijkomen waarvan ik me afvraag of we dat zo wel bedoeld hebben.” Het voorstel van de ChristenUnie heeft hij vrijdag nog niet gelezen. Van ’t Wout herhaalt dat hij eerst met de gemeenten om tafel wil om te praten over deze kwestie.