Na een verhuizing van een jaar zijn de collecties van het Rijksmuseum, het Nederlands Openluchtmuseum, Paleis Het Loo en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ondergebracht in een gezamenlijk depot. Een megaoperatie, waarvoor 869 vrachtwagenritten nodig waren om de ongeveer half miljoen objecten vanuit veertien opslaglocaties te vervoeren naar het spiksplinternieuwe CollectieCentrum Nederland (CC NL) in Amersfoort.
Cultuurminister Ingrid van Engelshoven opent het depot van ruim 31.000 vierkante meter volgende week maandag. De wijze van samenwerking tussen de vier betrokken instellingen is uniek in de museumwereld. Zo worden de collecties niet gescheiden bewaard, maar zijn ze samengevoegd. Alle schilderijen hangen bij elkaar, evenals bijvoorbeeld kunstnijverheid en bodemvondsten. Aan de hand van gekleurde stickers is te zien uit welk museum de voorwerpen komen en alles is voorzien van een barcode, zodat ze makkelijk terug te vinden zijn. Medewerkers van de vier instellingen vormen samen een team.
CC NL heeft een aantal bijzondere faciliteiten waar ook andere culturele instellingen in het land gebruik van kunnen maken. Zoals speciale quarantaineruimtes, waar museumstukken in een vries- of zuurstofloze ruimte worden vrijgemaakt van schadelijke insecten, zoals houtworm, of schimmels. Ook zijn er twee grote restauratieateliers, een röntgenkamer en een fotostudio.
Het collectiecentrum, waarvan de bouw 44 miljoen euro kostte, is duurzaam gebouwd. Volgens Wim Hoeben, locatiemanager van CC NL, is het gebouw een “grote geïsoleerde jas”. De temperatuur ligt constant tussen de 12 en 15 graden, waardoor een minimum aan installaties nodig is. Op het dak liggen 2100 zonnepanelen.
Het centrum, een ontwerp van het Delftse architectenbureau cepezed, bestaat uit een kop, hals en romp. In de gesloten romp liggen de collecties opgeslagen in 39 afzonderlijke depots, in de kop zijn kantoren en ontvangstruimtes en in de hals zijn onder meer de restauratieateliers te vinden. Het risico op brand wordt in het rompgedeelte zoveel mogelijk uitgesloten, door aan het eind van de dag de elektriciteit volledig uit te schakelen.
Volgens Hoeben is het voor kwaadwillenden erg lastig het pand binnen te komen. “En als dat wel lukt, dan zijn ze uiteindelijk zo veel tijd verder dat je al in de schijnwerpers staat.”
Met de objecten uit de vier musea herbergt CC NL een belangrijk deel van de Rijkscollectie. Een voordeel van alles samenbrengen, is dat dwarsverbanden tussen objecten sneller worden gelegd, voorspelt de locatiemanager. “Conservatoren zijn verrast door wat ze hier zien en raken hopelijk geïnspireerd.” Ook andere geïnteresseerden zijn welkom om onderzoek te doen, zoals studenten, wetenschappers, bouwers van muziekinstrumenten of vogelliefhebbers.
Wie denkt dat de collecties in het depot liggen te verstoffen, heeft het volgens Hoeben mis. “We sturen heel veel de wereld in, er is veel bruikleenverkeer. Alle dagen gaat er wel wat naar buiten.”