Gemeenten en provincies moeten bij het verstrekken van een subsidie in beginsel mededingingsruimte bieden bij het verdelen van schaarse subsidiemiddelen. Ook als het gaat om een begrotingssubsidie.
Dat voor een begrotingssubsidie niet wettelijk hoeft te worden geregeld voor welke activiteiten subsidie kan worden verstrekt en dat een vertegenwoordigend lichaam, zoals de gemeenteraad of provinciale staten, de begroting vaststelt, betekent niet dat het bestuursorgaan bij de verstrekking van begrotingssubsidies geen gelijke kansen hoeft te bieden. Dat staat in een uitspraak die de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (23 juli 2025) heeft gedaan.
Objectieve, toetsbare en redelijke criteria
Anders dan bij subsidies die zijn verleend op basis van de wet, waarbij een beperking van mededingingsruimte in die wet moet zijn geregeld, kan de verstrekker van een begrotingssubsidie de ruimte begrenzen om mee te dingen, aldus de Afdeling bestuursrechtspraak. Zij sluit hierbij aan bij de zogeheten Didam I- en Didam II-arresten van de Hoge Raad. Als bij voorbaat vaststaat of redelijkerwijs mag worden aangenomen dat er op grond van objectieve, toetsbare en redelijke criteria slechts één serieuze gegadigde is voor de subsidie, kan een begrotingssubsidie aan deze serieuze gegadigde worden verstrekt. Voor het bieden van mededingingsruimte moet de subsidieverstrekker zijn voornemen dan wel minimaal acht weken van tevoren bekendmaken, zodat iedereen daarvan kennis kan nemen. Daarbij moet de subsidieverstrekker deugdelijk motiveren waarom er slechts één serieuze gegadigde in aanmerking komt voor de subsidie op grond van deze criteria. Op deze manier krijgen belanghebbenden de mogelijkheid om te betwisten dat er één serieuze gegadigde is of om te betwisten dat de gestelde criteria aan de eisen voldoen. Als een belanghebbende dit betwist en de subsidieverstrekker vasthoudt aan zijn voornemen, moet hij in zijn subsidiebesluit deugdelijk motiveren waarom er niettemin maar één serieuze gegadigde is op grond van de gestelde criteria en waarom de ander geen serieuze gegadigde is of waarom de criteria wel aan de eisen voldoen.