Financiële problemen en stijgende armoede in gezinnen zijn belangrijke voorspellers van andere problemen. Al eerder rapporteerde De Kinderombudsman dat het bij kinderen kan leiden tot lichamelijke en psychische klachten, sociale uitsluiting, voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid.

Pleisters plakken niet genoeg

De VNG vindt – met de SER – dat (kinder)armoedebestrijding een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van ouders, Rijk en gemeenten. Maatschappelijke organisaties kunnen hierin faciliteren.

Uit de kabinetsreactie blijkt ook duidelijk dat er al tal van goede initiatieven zijn die deze gezamenlijke verantwoordelijkheid invullen. Gemeenten hebben allerlei arrangementen om inwoners die het nodig hebben te ondersteunen. Desondanks blijft dat vooral een zaak van pleisters plakken.

Structurele oplossingen nodig

Winst valt vooral te halen uit het voorkomen van problematische schulden en het aanpakken van structurele oorzaken.

  • Met de SER en de Kinderombudsman spreekt ook de VNG zich uit voor de aanpak hiervan. Werk moet lonen en voor mensen die het moeilijk hebben in onze samenleving moeten we de systemen zo makkelijk mogen maken.
  • De VNG maakt zich zorgen over het feit dat het huidige toeslagenstelsel – met 27 regelingen en 8 verschillende definities van inkomen/vermogen – niet grondig op de schop gaat. Elke dag komen er mensen in de financiële problemen door verrekening van toeslagen, bankbeslagen waarbij de beslagvrije voet niet wordt gerespecteerd en de preferente positie van de overheid als schuldeiser, met vergaande incassobevoegdheden.
  • Gemeenten denken graag mee hoe dat toeslagenstelsel eenvoudiger kan. Op lokaal niveau zijn we aan de slag met versimpelingen, maar om écht verschil te maken moeten we het in het totaal zien van landelijke én lokale regelingen.

Gemeenten hebben op lokaal niveau mogelijkheden om, samen met maatschappelijke partners en het onderwijs, in te zetten op armoedebestrijding onder kinderen, maar ze lopen ook tegen grenzen aan. Die grenzen kunnen door het kabinet weggenomen worden.

Kamerbrief met reactie kabinet op advies SER ‘Opgroeien zonder armoede’ en rapport Kinderombudsman ‘Alle kinderen kansrijk’ (SZW, 6 april 2018)