Volgens de Participatiewet geldt voor mensen van 27 jaar of ouder geen zoektermijn bij het aanvragen van de bijstand. Het overgrote deel van de 278 gemeenten voor wie de Nationale ombudsman de gemeentelijke ombudsman is, hanteert die termijn dan ook niet. Toch hanteren twaalf gemeenten een zoektermijn. Dat zijn Alblasserdam, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht, Dordrecht, Barneveld, Deventer, Sittard-Geleen, Beek, Apeldoorn en Epe. Ook is er een groep gemeenten die allerlei voorwaarden stelt voordat mensen bijstand kunnen aanvragen, bijvoorbeeld het bijwonen van diverse bijeenkomsten. De ombudsman dringt er ook bij hen op aan dat zij het aanvragen van een bijstandsuitkering in overeenstemming met de wet brengen.