Veruit de meeste Nederlanders maken zich weleens zorgen over klimaatverandering, willen dat de natuur goed wordt beschermd en zijn voor verdere verduurzaming. Ook wil 60 procent wel anders gaan leven voor een beter milieu. Toch wil het de overheid maar niet lukken om burgers te betrekken bij het verbeteren van de leefomgeving, signaleert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
“De overheid blijft aan zet, maar de beleidsambities kunnen alleen slagen als de overheid daarbij ook de aansluiting bij de burger weet te vinden”, schrijft het PBL in het rapport Balans van de Leefomgeving. Nu lukt dat slechts mondjesmaat: alleen een kleine minderheid van ‘voorlopers’ speelt een actieve rol in het verduurzamen van Nederland.
Uit onderzoek van het planbureau naar de opvattingen van burgers blijkt dat 85 procent van de bevolking zich in min of meerdere mate zorgen maakt over het klimaat. Een even hoog percentage vindt natuurbescherming belangrijk en 70 procent is van mening dat de landbouw milieuvriendelijker moet worden.
Een vrij grote groep vindt echter ook dat er te weinig aandacht is voor de kosten van de verduurzamingsoperatie waar Nederland aan is begonnen. Zo maakt 50 procent zich zorgen over het duurder worden van energie, vindt 40 procent dat de kosten van het klimaatbeleid te weinig worden belicht en zegt 33 procent dat voedsel dat met zorg voor de leefomgeving is geproduceerd te duur voor ze is. Ook het openbaar vervoer, dat milieuvriendelijker is dan de auto, is volgens 40 procent te kostbaar.
Nederlanders zijn verdeeld over de vraag of de overheid meer moet doen tegen bijvoorbeeld de uitstoot van broeikasgassen of biodiversiteitsverlies, of een pas op de plaats moet maken. Volgens het PBL vindt 40 procent dat de overheid nu al genoeg doet, ook al dreigen de klimaatdoelen van Parijs niet te worden gehaald met het huidige beleid. Een net zo grote groep vindt dat de overheid wel meer zou moeten doen, de overige 20 procent weet het niet of vindt dat de overheid wat minder kan doen. Vooral mensen met een laag inkomen maken zich zorgen over de kosten van verduurzaming.
Het PBL constateert al met al dat Nederland behoefte heeft aan een overheid die zelf initiatief neemt om bijvoorbeeld de energievoorziening te vergroenen, maar die tegelijkertijd “burgers in beweging weet te krijgen voor het verduurzamen van de maatschappij en de economie, die burgers stimuleert om initiatieven te ontplooien en samen te werken voor natuur en milieu”.